fbpx

Een buzzword waar niemand de definitie van kent: leiderschap

leiderschap

Leiderschap lijkt het nieuwe buzz woord te zijn geworden. Er zijn leiderschapsdagen, trainingen en coaches. En dat is goed, want leiderschap is belangrijk. Toch bestaat er geen universele aanpak die je kan overnemen en je tot een goede leider maakt. Leiderschap is namelijk dynamisch en hangt samen met je persoonlijke ontwikkeling als leider, die van je volgers en de context waarin je samenwerkt. Laten we beginnen met iets, dat ondanks dat het een veelgebruikte term best moeilijk te definiëren is: wat is leiderschap precies? Hoe kunnen we het definiëren?

Allereerst heeft leiderschap niets te maken met hiërarchie binnen een bedrijf, want leiderschap ontstaat niet automatisch wanneer je een bepaalde salarisschaal of leeftijd bereikt. Ook heeft het niets met titels te maken. Alleen omdat je een titel op senioriteit of C-level hebt, ben je niet automatisch een ‘leider’. Hoe vaak heb je niet een collega gezien die anderen meekrijgt of veranderingen kan blokkeren, terwijl deze helemaal niet ‘hoog in de boom zit’? Is management dan leiderschap? Nee, dit gaat over beheer, coördinatie, plannen en meten. Leiders, die leiden mensen. Dat is iets anders. Winston en Patterson (2006) deden onderzoek naar leiderschap en kwamen uit op een geïntegreerde definitie van leiderschap.

“[een leider is]..een persoon die in wezen verschillende volgers beïnvloedt om hun focus te leiden naar het bereiken van organisatiedoelstellingen..”

Een leider is iemand die anderen selecteert, faciliteert, traint en beïnvloedt. Beïnvloeding kan ontstaan wanneer de leider de talenten, capaciteiten en vaardigheden van de volgers erkent en de volgers richt op de missie en doelstellingen van de organisatie. De leider doet dat op een manier waardoor de volgers bereidwillig en enthousiast zijn om hun energie in te zetten om het doel te bereiken. Uiteraard zijn er een aantal voorwaarden waar je als leider aan moet voldoen voordat anderen je gaan volgen en je daadwerkelijk invloed kan uitoefenen om een missie te volbrengen. We zetten ze hieronder op een rijtje:

  1. Zorg voor een heldere visie op de toekomst, die resoneert met de overtuigingen en waarden van je team. Zo kunnen zij zelf bedenken welke stappen en acties nodig zijn.
  2. Ga op zoek naar de beste weg. De beste weg gaat niet over jou, het gaat om het collectief: iedereen moet beter af zijn door de interactie met jou als leider. Groei, vernieuwing, regeneratie en meer uithoudingsvermogen zijn nodig om goed te blijven functioneren en interacteren. Als je dit niet centraal stelt als leider, dan kan je verwachten dat je je team gaat uitputten of verliezen.
  3. (H)erken de diversiteit in je team en bereik eenheid in gemeenschappelijkheid. We gaan samen een richting op en het pad is breed, zodat iedereen het kan bewandelen. Hoe je dat doet? Zorg ervoor dat iedereen in het team gefaciliteerd wordt en krijgt wat deze nodig heeft om de doelstellingen van de organisatie te behalen.
  4. Zorg ervoor dat systemen en processen je team in staat stellen om innovatief en zelfsturend te zijn binnen hun individuele opdrachten. Zo kan je team leren van hun eigen (en die van anderen) successen, fouten en mislukkingen. Hiervoor is het van belang dat jij hen als leider vertrouwen en feedback geeft. Zo bouw je namelijk aan het gevoel van eigenwaarde en zelfredzaamheid van de volgers om berekende risico’s te nemen.
  5. Erken de impact en het belang van alle stakeholders binnen en buiten de organisatie. En zorg ervoor dat zij een duidelijk beeld van de visie en doelstellingen van de organisatie hebben en zien hoe het team hierop inspeelt. 
  6. Volg de waarden van Servant Leadership in elke interactie: wees nederig, zorg voor anderen, beheers discipline, zoek naar wat juist en goed is voor de organisatie, toon barmhartigheid, richt je op het doel van de organisatie en op het welzijn van de volgelingen en het creëren en behouden van vrede in de organisatie.

In een notendop: geef richting en wees helder over welke kant we samen op gaan. Geef mensen de ruimte om vanuit hun kracht vorm te geven aan de acties die nodig zijn om doelen te bereiken; zo leren ze ook van elkaars en hun eigen fouten en kunnen ze uiteindelijk berekende risico’s nemen. Faciliteer iedereen in hun diversiteit, zo kan iedereen mee komen en bijdragen vanuit hun eigen kracht. Blijf investeren in de persoonlijke groei en ontwikkeling van jezelf als leider en je team. Hoe groter die ontwikkeling, hoe meer potentieel je organisatie uiteindelijk heeft, hoe groter de kans op succes!